Sinds zijn vijftiende werkte Tom bij de Albert Heijn. Hoewel hij sociologie ging studeren en deze studie heeft afgemaakt, is hij altijd bij de supermarkt blijven werken en maakte daar zelfs promotie tot manager. “Het werken in de supermarkt vond ik leuk, maar ik ging nadenken wat ik nou echt met mijn leven wilde.”

Van AH-manager naar het speciaal onderwijs

Iemand vroeg aan Tom waar hij de meeste energie van kreeg. “Toen moest ik denken aan het werk dat ik naast mijn baan bij de Albert Heijn deed. Ik was namelijk ook een dag in de week vrijwilligerscoördinator bij een stichting die destijds de opvang regelde voor Syrische vluchtelingen. Toen dacht ik: ‘Misschien moet ik toch de kant van het onderwijs op’.’’

Iets terugdoen

“Vervolgens ben ik op verschillende scholen gaan kijken om me te oriënteren: de basisschool, middelbare school en het speciaal onderwijs. Maar toen ik op het speciaal voortgezet onderwijs kwam, kreeg ik echt een sprankeling in mijn ogen.” Toen wist Tom dat hij goed zat.  

Lesgeven is voor Tom ook een stukje zingeving. “Het besef dat ik geboren ben in een goede wijk in Rotterdam, mijn ouders gestudeerd hebben en nog altijd bij elkaar zijn. Ik heb een opleiding gedaan en veel reizen gemaakt. Dat alles voelt voor mij wel echt als een lot uit de loterij. Nu wil ik iets terugdoen voor Rotterdam, iets terugdoen voor de mensen.”

Vier dagen voor de klas

Inmiddels staat Tom vier dagen per week voor de klas. “Voordat ik aan de opleiding begon, heb ik een geschiktheidsassesment afgelegd. Dat bestaat uit allerlei verplichte toetsen van de Pabo. Als je dat assessment haalt, krijg je een tijdelijke bevoegdheid om les te geven. Die vier dagen dat je lesgeeft, krijg je betaald. Het betekent ook dat je stap voor stap medeverantwoordelijk bent voor je klas. Je voert samen met een ervaren leerkracht oudergesprekken, schrijft rapporten en stelt leerdoelen op. Naast die vier dagen lesgeven, ga je een dag in de week naar de Pabo. En een groot deel van mijn opleiding bestaat uit zelfstudie in de avonden en weekenden.”

Veel vrijheid

Op de school waar Tom lesgeeft, krijgt hij enorm veel vrijheid in hoe hij de lessen wil aanbieden. “Mijn leerlingen hebben een IQ tot 70. Dus ze iets abstracts leren, bijvoorbeeld over democratie, is een grote uitdaging. Maar zij hebben net zoveel recht als ieder ander om mee te doen aan de democratie en hun stem te geven. Dus ik denk dan goed na over hoe ik zoiets over kan brengen. Het helpt als ik aan de kinderen kan laten zien waar iets zich afspeelt. Ik neem ze dan bijvoorbeeld mee naar het stadhuis van Rotterdam en laat de gemeenteraad zien. Dan gaat het leven en vervolgens bouw ik daar mijn lessen omheen.”

Het feit dat Tom de ruimte krijgt om dit soort dingen te organiseren, vindt hij ‘extreem cool‘. “Leraar zijn is meer dan lesgeven, ik ben ook een soort grote broer of coach van al deze leerlingen.”

Hecht team

Wat Tom positief verrast heeft aan het onderwijs, is dat je in een hecht team werkt. “Ik word goed begeleid en kan ook altijd bij mijn directeur terecht. We zijn heel gelijk aan elkaar en er is weinig hiërarchie. Ik ervaar op deze school ruimte, vertrouwen en hulp, waardoor ik kan zijn wie ik ben en kan doen wat ik graag doe.”

Tom vindt het mooi om te zien wat je kunt bereiken met de kinderen door aan te sluiten op hun interesses. “Een voorbeeld: een van mijn leerlingen was helemaal gefrustreerd en zei dat hij nu voor het zevende jaar hetzelfde boek had en nog steeds niet kon lezen. Ik snap zijn frustratie, want wat zou jij doen als je elk jaar hetzelfde boek moet lezen? Ik vroeg hem wat hij leuk vond. ‘Kaarten’, antwoordde hij. Dus heb ik hem een Junior Bosatlas gegeven waar hij nu elke dag in aan het bladeren is. En al leert hij daar maar een paar woorden door, uit een boek waar hij niets mee doet en waarvan hij zelfs boos wordt, leert hij helemaal niets. ‘’

Uitdagingen

Natuurlijk zijn er ook uitdagingen. “Je hebt als je voor de klas staat ineens een flinke verantwoordelijkheid voor de kinderen. Je moet bijvoorbeeld oudergesprekken voeren, dat vind ik best spannend, want je wilt het natuurlijk heel goed doen. Daarnaast maak je in de klas ook mee dat een kind of situatie soms best lastig kan zijn. Dan is het goed om aan jezelf toe te geven dat je iets lastig vindt.”

Het meest waardevolle advies dat Tom heeft meegekregen? “Blijf jezelf. Dat vind ik heel waardevol, omdat je binnen het onderwijs snel in een rol stapt. Je bent vrij snel meester Tom. Doordat ik mezelf blijf, zijn die jongens nu niet ineens vrienden of familie geworden, maar we zijn wel een team.”

Sprankeling in je ogen

“Mijn tip aan mensen die een zij-instroomtraject overwegen: oriënteer je goed. Ga bij verschillende scholen kijken en kies voor de school waar je die sprankeling in je ogen voelt.” En tegen scholen die overwegen zij-instromers aan te nemen: “Doe het gewoon. Je hebt er vaak extreem loyale collega’s bij, met aanvullende vaardigheden die ze hebben opgedaan bij hun vorige werkgevers.”