Het was voor veel mbo’ers afgelopen jaar een grote zoektocht: het vinden van een geschikte stageplek. Door corona gingen bij veel leerbedrijven de deuren op slot, en er was op veel plekken onvoldoende capaciteit om studenten te kunnen begeleiden. Met alle gevolgen van dien, want zonder stage kun je je opleiding vaak niet afronden. Daarom besloten MBO College Almere en MBO College Poort – beide onderdeel van het ROC van Flevoland - het heft in eigen handen te nemen. In samenwerking met het onderwijspersoneel en experts van buitenaf besloot de onderwijsinstelling zelf stageplekken te ontwikkelen. En met succes. Lees hier het verhaal van MBO Moves!
Tekst: Lotte Burger
Afwijzing na afwijzing. De zoektocht naar een mooie stageplek verliep bij Patricia Jansen (25) het afgelopen jaar net zo moeizaam als bij veel van haar studiegenoten. Totdat de derdejaars student Leisure & Hospitality een wel heel interessant berichtje ontving in haar mailbox. Patricia: “De school was op zoek naar studenten voor het organiseren van een sportevenement. Vanuit mijn studie was het mogelijk om te solliciteren, en daarbij telde het project mee als stage. Ik was natuurlijk gelijk enthousiast. Niet alleen omdat ik op deze manier aan een stage kon komen, maar ook omdat het project me gewoon heel interessant leek!” En dus besloot Patricia te solliciteren, net als bij een ‘echt’ leerbedrijf. Ze werd uiteindelijk aangenomen en samen met vijftien studenten mocht ze starten op haar nieuwe stageplek, wat niet veel later de naam ‘MBO Moves’ zou krijgen.
Nadenken over alternatieven
Annika van der Lee was als opleidingsmanager nauw betrokken bij de stage. Ze weet nog goed hoe die tot stand kwam. “Toen we erachter kwamen dat het voor veel studenten lastig was om in coronatijd bij een leerbedrijf binnen te komen, kregen we vanuit de onderwijsinstelling de vrijheid om zelf over alternatieven na te denken. Maar dat was best lastig. Elke keer als we iets bedachten, zoals een fysiek evenement, kon het niet doorgaan. En mbo’ers zijn doeners. We moesten dus iets bedenken dat hoe dan ook door kon gaan. Ook wilden we graag iets doen rondom ‘sport en bewegen’, omdat de reguliere sportactiviteiten door corona inmiddels allemaal waren komen te vervallen. En dus kwamen mijn collega Eefke Stagge (opleidingsmanager Sport & Bewegen) en ik op het idee voor een online sportevenement, georganiseerd door studenten zelf.”
En helemaal mooi: het project werd door de Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB) zelfs goedgekeurd als officiële stageplek. Iets wat in coronatijd niet per se nodig, maar toch heel fijn was. De goedkeuring was in dit geval snel geregeld. Annika: “We hebben twee eventmanagers van buitenaf gevraagd om dit traject te begeleiden. Zij hebben toen voor MBO Moves een accreditatie aangevraagd en die ook gekregen.”
Hoewel zo’n keurmerk normaal gesproken essentieel is, was dat in dit geval niet per se nodig. Door de coronacrisis heeft het ministerie van OCW een servicedocument opgezet waarin staat dat ook alternatieve projecten en opdrachten kunnen worden meegerekend als BPV-ervaring (beroepspraktijkvorm)/stage, juist omdat veel SBB-erkende leerbedrijven dicht waren door de coronacrisis.
Wat doet OCW?
Stella Bakker en Inge Genee, beleidsmedewerkers directie MBO
Het dreigende tekort aan stageplekken voor mbo-studenten, veroorzaakt door de coronacrisis, werd ook door het ministerie van OCW snel opgepikt. “Minister van Engelshoven trok vrijwel direct aan de bel bij onze directie”, herinnert Stella zich. “Ze maakte zich namelijk grote zorgen over het gebrek aan stageplekken voor deze groep studenten.” De situatie vroeg om een actieplan. Zo werd onder meer een servicedocument opgezet waarmee onderwijsinstellingen de ruimte kregen om alternatieve projecten te laten meetellen voor het diploma als er geen BPV-plek beschikbaar was. Dit document geldt tot 1 februari 2022. Na dat moment moeten de stages weer voldoende aan de eisen van SBB en van het ministerie van OCW.
Het servicedocument was voor veel onderwijsinstellingen een uitkomst. Inge: “Je zag dat er op korte termijn heel mooie initiatieven werden bedacht. In Zwolle en Hengelo bijvoorbeeld, waar studenten van de opleiding Doktersassistent door de GGD werden ingezet om te helpen in de coronateststraat. Voor veel studenten was het niet mogelijk om op een reguliere manier stage te lopen, dus dan is zo’n alternatief een mooie kans om alsnog ervaring op te doen.”
Volgens Inge zie je dat veel onderwijsinstellingen de samenwerking opzoeken met bedrijven en experts uit het veld. En ook SBB en het ministerie van OCW denken actief mee met de sector. Stella legt uit: “OCW ontwikkelt als beleidsmaker. En bij zoiets als het servicedocument werken we ook nauw samen met de MBO Raad. SBB is de uitvoerende partij. Zij bekijken onder andere of zo’n servicedocument goed landt bij leerbedrijven en onderwijsinstellingen.”
Overigens heeft OCW ook regelmatig direct contact met de mbo-instellingen. Stella blikt terug op een digitale webinar van afgelopen april. “We hadden een samenkomst georganiseerd waarbij verschillende onderwijsinstellingen hun alternatieve BPV-activiteiten konden delen met het veld. Zo konden ze elkaar inspireren met voorbeelden die zijn ontstaan in tijden van corona.” Stella en Inge vinden het bewonderenswaardig hoe sommige onderwijsinstellingen het voor elkaar hebben gekregen om in korte tijd toch nog zulke grote projecten op te zetten. Programma’s die ook in coronatijd zorgen voor de praktijkervaring die mbo’ers zo hard nodig hebben.
*BPV: werken en leren in de praktijk, de zogenaamde beroepspraktijkvorming of BPV
Online sportlessen
Het plan voor een online sportevenement kon dus worden uitgewerkt. De studenten moesten hiervoor alles zelf bedenken. Deels vanuit huis, maar de studenten mochten op sommige dagen ook fysiek bij elkaar komen in de school. Patricia kan zich de beginperiode van de stage nog goed herinneren: “We waren echt zoekende, want we hadden nog niet eerder zo’n groot evenement georganiseerd. Waar moesten we beginnen? Gelukkig kregen we professionele begeleiding van mensen die precies wisten wat er allemaal nodig was.”
De contouren van het project werden dan ook al snel duidelijk. De studenten besloten zich te richten op de eigen doelgroep: mbo’ers. En met het thema ‘sport en bewegen’ in het achterhoofd kozen ze voor de toepasselijke naam ‘MBO Moves’, een digitaal platform met een aanbod van verschillende online sportlessen. Patricia: “Toen dit idee eenmaal stond, hebben we groepjes gemaakt op basis van onze kwaliteiten en competenties. Zo was er een groepje verantwoordelijk voor het binnenhalen van sponsoren, en werden er twee groepen samengesteld voor het maken van de communicatiemiddelen en het werven van studenten. Zelf ben ik naar verschillende plekken in Nederland gereisd om op scholen te flyeren voor MBO Moves. Dat was nog best een hele opgave, want dit is geen doelgroep die snel overtuigd is”, lacht Patricia.
Studenten tijdens de MBO Moves finaledag
Dynamiek binnen de school
Met een beetje hulp van wat bekende Nederlanders, waaronder danser Juvat Westendorp en wereldkampioen kickboksen Chellina Chirino, begon het project meer en meer te lopen. Het platform stond, online lessen werden opgenomen en gepost, en de promotie van MBO Moves liep steeds beter. Annika kijkt met veel bewondering naar wat de studenten in slechts een paar maanden tijd van de grond hebben gekregen. “De positiviteit en vrolijkheid van dit project; ik heb er elke dag van genoten. Dat komt niet alleen door de geweldige inzet van de studenten, maar ook door de twee eventmanagers die dit project leidden. Hierdoor ontstond een heel andere dynamiek binnen de school. We zijn zelfs zo enthousiast dat deze manier van werken nu ook onderdeel is van ons onderwijsprogramma. En dat maakt me trots. Want we hebben in een moeilijke tijd laten zien dat het ook anders kan!”
Inmiddels is MBO Moves afgerond. Twee weken terug werd het project officieel afgesloten met een sportevenement in het atrium van MBO College Poort (zie foto's hierboven). Het was nog even spannend of dat door kon gaan, maar door de versoepelingen van de coronaregels mocht de school toch vijftig mbo’ers ontvangen. Daarmee is ook een einde gekomen aan de stage-opdracht van Patricia. Hoe zij op deze periode terugkijkt? “Ik heb sowieso geleerd dat het heel lastig is om je te focussen op de doelgroep mbo’ers”, lacht ze. “Verder was het echt ontzettend leuk en leerzaam om met deze groep medestagiairs aan de slag te gaan met MBO Moves. Dat je in een paar maanden tijd zo’n website en evenement kunt neerzetten, daar heb ik mijzelf toch wel over verbaasd. Zeker nu we te maken hebben met corona. Ik ben erg blij dat we die kans vanuit de school hebben gekregen.”
ROC van Flevoland in tijden van corona
Judith Veltman, directeur onderwijs MBO College Almere / MBO College Poort
Judith Veltman is nog maar een paar maanden directeur als corona uitbreekt. De onderwijsinstelling - bestaande uit drie deelscholen met meer dan vierduizend studenten, verdeeld over vier mbo-niveaus – moest op dat moment snel schakelen. Judith blikt terug: “Toen duidelijk werd wat er precies aan de hand was, zijn we direct om tafel gaan zitten. Niet alleen met het onderwijspersoneel, maar ook met partners en experts uit het veld. Samen met hen hebben we gekeken: waar zitten de problemen en waar zitten de risico’s? Eigenlijk werd toen al snel duidelijk dat er binnen sommige opleidingen een tekort aan geschikte stageplekken zou ontstaan, en dat we daar op moesten inspelen.”
Volgens Judith was daarbij enige creativiteit geboden. “We moesten echt op zoek naar wat wél kon, en ons niet laten beïnvloeden door wat er allemaal niet (meer) kon. Daarom zijn we op zoek gegaan naar manieren om het praktijkleren in te vullen. Denk aan het in huis halen van experts. Als studenten niet naar de professionals toe kunnen, dan halen wij de professionals naar ons, dat was de gedachte.
Verder hebben we gewerkt met simulaties, waarbij we een stageplek/leerbedrijf nabootsten. Zoals MBO Moves, waarin een Sport-, een Hospitality- en een Financelab werd ingericht. Een ander concreet voorbeeld is ons eigen lesrestaurant ‘Chapeau’. Voor onze studenten haalden we de sterrenkoks naar MBO College Almere om hen de fijne kneepjes van het vak te leren.
De successen die het ROC van Flevoland geboekt heeft met het bieden van stages in coronatijd, is ook door minister Van Engelshoven niet onopgemerkt gebleven. Zij bracht dit jaar een bezoek aan MBO College Almere , omdat het was gelukt alle entreestudenten (mbo 1) te voorzien van een stage. Judith: “Dat maakt me natuurlijk ontzettend trots. Op het onderwijspersoneel, maar ook op de studenten zelf. Het was, en is nog steeds, voor veel mensen een zware periode. Dus we hebben als onderwijsinstelling ook echt geprobeerd te letten op het welzijn van onze studenten en docenten. Ook hierin hebben we gezocht naar creatieve oplossingen. Zo hebben studenten die de opleiding tot onderwijsassistent volgen bijvoorbeeld een groep kinderen van het onderwijspersoneel begeleid. De studenten deden spelactiviteiten en hielpen met huiswerk zodat onze collega’s op locatie konden werken.”
De afgelopen periode was dan weliswaar een uitdaging, toch heeft corona ook voor nieuwe plannen en ideeën gezorgd, aldus Judith. “En het zou jammer zijn om geen vervolg te geven aan al die projecten die afgelopen 1,5 jaar wel gewoon zijn doorgegaan. We moeten kijken: waar zit de winst? Denk aan de digitale lessen die we ook in de toekomst kunnen inzetten, het naar binnen halen van professionals uit het veld, studenten van verschillende opleidingen laten samenwerken etc. We willen alle studenten van ROC van Flevoland immers een zo goed mogelijke stage-ervaring meegeven. En door creatief te kijken naar kansen, kom je echt een heel eind."
Het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) werkt aan een slim, vaardig en creatief Nederland. OCW wil dat iedereen goed onderwijs volgt en zich voorbereidt op zelfstandigheid en verantwoordelijkheid. Verder wil het ministerie dat iedereen cultuur kan beleven en dat leraren, kunstenaars en wetenschappers hun werk kunnen doen.
Wil je meer informatie over MBO Moves? Klik hier. Of zoek je naar meer informatie over het MBO College Almere - ROC van Flevoland? Klik dan hier.