“Als dramaturg voer je met regisseurs en scenarioschrijvers gesprekken over het script,” legt Sleutel uit. “Tijdens mijn masteropleiding Filmstudies begon ik me te verdiepen in de representatie van vrouwen in filmscripts. Bij het lezen van veel filmscripts merkte ik dat de mannenrollen wezenlijk interessanter waren dan de vrouwenrollen.” Sleutel zag dat mannen in films vaak werden geïntroduceerd met hun persoonlijkheid of handelingen, terwijl het bij vrouwen voornamelijk om het uiterlijk ging. “Bij de ontwikkeling van de personages in films zag ik hetzelfde: mannen groeien of gaan ergens naar toe, terwijl vrouwenrollen vaak heel vlak blijven. Toen dacht ik: hier moet ik iets aan doen.”

Male gaze

Volgens Sleutel zijn de posities van mannen en vrouwen in films ook in 2024 nog steeds niet gelijk. Er is wel meer aandacht voor het onderwerp, maar in films is de male gaze – de ‘mannelijke blik’ – nog steeds oververtegenwoordigd. “Het is een misvatting dat vrouwelijke regisseurs automatisch beter zijn in het neerzetten van vrouwelijke personages,” licht Sleutel toe. “Ook bij hen is het mannelijke perspectief zo geïnternaliseerd dat ze niet zo goed weten wat het verschil is tussen de mannelijke en vrouwelijke blik. Hun verwachte ‘female gaze’ wordt soms zelfs als marketingtool ingezet, terwijl er dan alsnog een verkapt mannelijk perspectief in hun films zit. Daarom is meer bewustwording nodig.”

Als voorbeeld noemt Sleutel Bombshell, een film over grensoverschrijdend gedrag bij de nieuwszender Fox. “Bombshell wordt gepromoot als een film waarin de vrouwelijke beleving wordt getoond. In een cruciale scène zie je hoe een man zich misdraagt, maar wat haar vrouwelijke beleving is en de emotionele impact op haar, blijft ondergeschikt aan de handeling van het grensoverschrijdend gedrag. Dat is wat je vooral in beeld ziet en daarmee is de belofte van een vrouwelijke blik dus niet waargemaakt.”

Vinkje voor diversiteit

Ook achter de schermen is de ongelijkheid er volgens Sleutel nog steeds. “De mannen zijn dominant in de sector. De grootste budgetten voor films en series gaan nog steeds uitsluitend naar mannen. De grote fondsen werken met een vinkjessysteem. Een film krijgt een vinkje als er diversiteit in zit. Ik ben daar kritisch over. Het helpt wel bij het kwantitatieve proces, oftewel: hiermee zorg je voor filmaanbod met meer diverse onderwerpen. Maar zo’n vinkje zegt niks over de inhoudelijke rol van de vrouw in de productie van de film. Daar hebben we echt kwalitatief onderzoek voor nodig.”

Verouderd systeem

Sleutel erkent dat het een complex probleem is waarvan de schuld niet bij één partij ligt. Er is nog altijd te weinig bewustwording en tokenisme ligt op de loer. Maar ook bij filmopleidingen is volgens haar te weinig aandacht voor de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen in de filmwereld. “Eén van mijn collega’s gaf een gastles aan vierdejaars studenten van een filmopleiding. Die studenten hadden nog nooit van de female gaze gehoord. Dan gaat er iets mis."

"Meer gelijkheid tussen mannen en vrouwen in de sector bereik je alleen door er open over in gesprek te gaan", besluit Gwyneth. "Ik hoop echt dat er veel mannen in de zaal zitten tijdens het IFA, want dit onderwerp gaat iedereen aan.”